✅ Bài 56: Ôn tập cuối năm ⭐️⭐️⭐️⭐️⭐

Phần I – Hóa vô cơ

Giải bài 1 trang 167 SGK Hóa 9

Bài 1: Hãy nhận biết từng cặp chất sau đậy bằng phương pháp hóa học.

a) Dung dịch H₂SO₄ và dung dịch CuSO₄.

b) Dung dịch HCl và dung dịch FeCl₂.

c) Bột đá vôi CaCO₃. Viết các phương trình phản ứng hóa học (nếu có).

Lời giải:

Có thể nhận biết như sau:

a) Cho đinh sắt vào hai ống nghiệm đựng hai dung dịch H₂SO₄ và dung dịch CuSO₄ riêng biệt, nếu ống nghiệm nào sinh bọt khí đó là dung dịch H₂SO₄, còn ống nghiệm nào có chất rắn màu đỏ bám lên đinh sắt là dung dịch CuSO₄.

Fe + H₂SO₄ → FeSO₄ + H₂

Fe + CuSO₄ → FeSO₄ + Cu

b) Cách 1: Cho viên kẽm vào hai ống nghiệm đựng hai chất trên, nếu ống nghiệm nào có bọt khí sinh ra là dung dịch HCl, còn ống nghiệm không có bọt khí sinh ra là dung dịch FeCl₂.

Zn + 2HCl → ZnCl₂ + H₂

Zn + FeCl₂ → ZnCl₂ + Fe

Cách 2: Cho dung dịch NaOH vào hai ống nghiệm chứa hai chất trên, nếu ống nghiệm nào có kết tủa màu trắng xanh là FeCl₂ còn ống nghiệm kia không có hiện tượng gì xảy ra là HCl.

FeCl₂ + 2NaOH → Fe(OH)₂ + 2NaCl

HCl + NaOH → NaCl + H₂O.

c) Lấy một ít Na₂CO₃ và CaCO₃ (có cùng khối lượng) cho vào hai ống nghiệm đựng dung dịch H₂SO₄ loãng dư. Ống nghiệm nào có khí bay ra, tan hết thì ống nghiệm đó chứa Na₂CO₃. Ống nghiệm nào có khí bay ra, không tan hết thì ống nghiệm đó chứa CaCO₃, vì CaSO₄ (ít tan) sinh ra phủ lên CaCO₃ làm cho CaCO₃ không tan hết.

Na₂CO₃ + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + CO₂ + H₂O

CaCO₃ + H₂SO₄ → CaSO₄ + CO₂ + H₂O

Giải bài 2 trang 167 SGK Hóa 9

Bài 2: Có các chất sau: FeCl₃, Fe₂O₃, Fe, Fe(OH)₃, FeCl₂. Hãy lập thành một dãy chuyển hóa và viết các phương trình hóa học. Ghi rõ điều kiện phản ứng.

Lời giải:

Có thể viết dãy phản ứng sau:

FeCl₃ ⁽¹⁾→ Fe(OH)₃ ⁽²⁾→ Fe₂O₃ ⁽³⁾→ Fe ⁽⁴⁾→FeCl₂.

Các PTHH:

(1) FeCl₃ + 3NaOH → Fe(OH)₃↓ + 3NaCl.

(2) 2Fe(OH)₃ −^to→ Fe₂O₃ + 3H₂O.

(3) Fe₂O₃ + 3CO −^to→ 2Fe + 3CO₂↑.

(4) Fe + 2HCl → FeCl₂ + H₂↑.

Giải bài 3 trang 167 SGK Hóa 9

Bài 3: Có muối ăn và các chất cần thiết. Hãy nêu hai phương pháp điều chế khí clo. Viết các phương trình hóa học.

Lời giải:

Giải bài 4 trang 167 SGK Hóa 9

Bài 4: Có các bình đựng khí riêng biệt: CO₂, Cl₂, CO, H₂.

Hãy nhận biết mỗi khí trên bằng phương pháp hóa học. Viết các phương trình hóa học nếu có.

Lời giải:

Lấy mẫu thử từng chất, lần lượt cho:

– Dùng quỳ tím ẩm lần lượt nhúng vào các mẫu thử

   + Làm mất màu quỳ tím ẩm là khí Clo

   + Khí làm đỏ màu quỳ tím ẩm là CO₂ (do CO₂ + H₂O → H₂CO₃).

   + 2 khí còn lại không có hiện tượng gì

– Hai khí còn lại đem đốt cháy, làm lạnh sản phẩm, nếu thấy có H2O ngưng tụ, thì đó là khí H₂, còn lại là CO:

PTHH: 2H₂ + O₂  −^to→  2H₂O.

Giải bài 5 trang 167 SGK Hóa 9

Bài 5: Cho 4,8g hỗn hợp A gồm Fe, Fe₂O₃ tác dụng với dung dịch CuSO₄ dư. Sau khi phản ứng kết thức, lọc lấy phần chất rắn không tan, rửa sạch bằng nước. sau đó cho phần chất rắn tác dụng với dung dịch HCl 1M thì còn lại 3,2g chất rắn màu đỏ.

a) Viết các phương trình hóa học

b) Tính thành phần phần trăm các chất trong hỗn hợp A ban đầu.

Lời giải:

Khi cho phần chất rắn tác dụng với dung dịch HCl thì còn lại 3,2g chất rắn màu đỏ, đó chính là đồng kim loại.

a) Phương trình hóa học.

Fe + CuSO₄ → FeSO₄ + Cu (1)

Fe₂O₃ + 6HCl → 2FeCl₃ + 3H₂O (2)

n_Cu = n_Fe = 0,05 mol.

b) Thành phần phần trăm các chất

m_Fe = 0,05 x 56 = 2,8g.

Phần II – Hóa hữu cơ

Giải bài 1 trang 168 SGK Hóa 9

Bài 1: Những chất sau đây có điểm gì chung (thành phần, cấu tạo, tính chất)?

a) Metan, etilen, axetilen, bezen.

b) Rượu etylic, axit axetic, glucozơ, protein.

c) Protein, tinh bột, xenlulozơ, polietilen.

d) Etyl axetat, chất béo.

Lời giải:

Những chất có điểm chung sau:

a) Đều là Hiđrocacbon.

b) Đều là dẫn xuất của Hiđrocacbon.

c) Đều là hợp chất cao phân tử.

d) Đều là este.

Giải bài 2 trang 168 SGK Hóa 9

Bài 2: Dựa trên đặc điểm nào, người ta xếp các chất sau vào cùng một nhóm:

a) Dầu mỏ, khí tự nhiên, than đá, gỗ.

b) Glucozơ, saccarozơ, tinh bột, xenlulozơ.

Lời giải:

Người ta sắp xếp các chất vào cùng một nhóm vì:

a) Đều là nhiên liệu.

b) Đều là gluxit.

Giải bài 3 trang 168 SGK Hóa 9

Bài 3: Hoàn thành sơ đồ phản ứng:

Lời giải:

Giải bài 4 trang 168 SGK Hóa 9

Bài 4: Chọn câu đúng trong các câu sau:

a) Metan, etilen, axetilen đều làm mất màu dung dịch brom.

b) Etilen, axetilen, benzen đều làm mất màu dung dịch brom.

c) Metan, etilen, benzen đều không làm mất màu dung dịch brom.

d) Etilen, axetilen, benzen đều không làm mất màu dung dịch brom.

e) Axetilen, etilen đều làm mất màu dung dịch brom.

Lời giải:

Câu đúng là câu e.

Giải bài 5 trang 168 SGK Hóa 9

Bài 5: Nêu phương pháp hóa học để phân biệt các chất sau:

a) CH₄, C₂H₄, CO₂.

b) C₂H₅OH, CH₃COOC₂H₅, CH₃COOH.

c) Dung dịch glucozơ, dung dịch saccarozơ, dung dịch axit axetic.

Lời giải:

Phương pháp hóa học để phân biệt:

a) Cho các khí qua dung dịch Ca(OH)₂ dư, khí nào cho kết tủa là khí CO₂. 

CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃ + H₂O

Lấy cùng một thể tích các khí còn lại cho tác dụng với cùng một thể tích dung dịch brom có cùng nồng độ, khí không làm mất màu dung dịch brom là CH₄ , khí làm nhạt màu dung dịch brom là C₂H₄.

b) Cho dung dịch Na₂CO₃ vào ba ống nghiệm chứa các chất trên, chất trong ống nghiệm nào có khí bay ra là CH₃COOH.

CH₃COOH + Na₂CO₃ → 2CH₃COONa + CO₂ + H₂O

(Có thể dùng quỳ tím, axit CH₃COOH đổi màu quỳ tím thành đỏ).

Cho Na vào hai ống nghiệm còn lại, chất trong ống nghiệm nào cho khí bay ra là rượu etylic, chất không phản ứng là CH₃COOC₂H₅.

c) Cho quỳ tím vào ba ống nghiệm chứa các chất tren, chất trong ống nghiệm nào đổi màu quỳ tím thành đỏ là axit axetic.

Cho AgNO₃ trong dung dịch NH₃ vào hai ống nghiệm còn lại và đun nóng, chất trong ống nghiệm nào có chất màu sáng bạc bám lên thành ống nghiệm là glucozơ, còn lại dung dịch không phản ứng là dung dịch saccarozơ.

Giải bài 6 trang 168 SGK Hóa 9

Bài 6: Đốt cháy 4,5g chất hữu cơ A thu được 6,6g khí CO₂ và 2,7g H₂O. Xác định công thức phân tử hợp chất hữu cơ A. Biết khối lượng mol của hợp chất là 60g.

Lời giải:

Đốt cháy hợp chất hữu cơ cho CO₂ và H₂O, hợp chất hữu cơ này chắc chắn có hai nguyên tố C và H, có thể có nguyên tố O.

n_CO2 = 6,6 / 44 = 0,15 mol

⇒ Bt nguyên tố C ⇒ n_C = n_CO2 = 0,15 mol ⇒ m_C = 0,15. 12 = 1,8g;

n_H2O = 2,7 / 18 = 0,15 mol

⇒ BT nguyên tố H ⇒ n_H = 2.n_H2O = 0,15. 2 = 0,3 mol ⇒ m_H = 0,3. 1 = 0,3g.

⇒ m_O = 4,5 – 0,3 – 1,8 = 2,4g.

Hợp chất hữu cơ có nguyên tố O.

Đặt công thức phân tử hợp chất hữu cơ A là C_xH_yO_z.

Tỉ lệ khối lượng C trong hợp chất là: 1,8/4,5 = (12.x)/60 ⇒ x = 2.

Tỉ lệ khối lượng H trong hợp chất là: 0,3/4,5 = y/60 ⇒ x = 4.

Tỉ lệ khối lượng O trong hợp chất là: 2,4/4,5 = (16.z)/60 ⇒ z = 2.

Công thức phân tử hợp chất hữu cơ A là C₂H₄O₂.

Giải bài 7 trang 168 SGK Hóa 9

Bài 7: Đốt cháy hợp chất hữu cơ X bằng oxi thấy sản phẩm tạo ra gồm có CO₂, H₂O, N₂. Hỏi X có thể là những chất nào trong các chất sau: tinh bột, benzen, chất béo, caosu, protein.

Lời giải:

Chất X là protein

Vì thành phần phân tử của tinh bột, benzen, chất béo và cao su chỉ gồm các nguyên tố C, H và O (có thể có O) nên khi đốt cháy sản phẩm cháy chỉ gồm CO₂ và H₂O.

Còn thành phần phân tử của protein ngoài C, H, O còn có N nên khi đốt cháy protein ngoài sản phẩm là CO₂ , H₂O còn thu được N₂.

Lý thuyết Hóa học 9 Bài 56: Ôn tập cuối năm

PHẦN I: HÓA VÔ CƠ

PHẦN II. HÓA HỮU CƠ

Bài tập Trắc nghiệm Hóa học 9 Bài 56 (có đáp án): Ôn tập cuối năm

Câu 1: Kim loại X phản ứng với axit HCl tạo muối XCl₂. Kim loại X phản ứng với Cl₂ tạo muối XCl₃. X là

 A. Cu.

 B. Zn.

 C. Al.

 D. Fe.

Hiển thị đáp án

Đáp án: D

âu 2: Chất khí nào sau đây được dung làm nhiên liệu cho đèn xì để hàn cắt kim loại?

 A. cacbon monooxit.

 B. etilen.

 C. metan.

 D. axetilen.

Hiển thị đáp án

Đáp án: D

Khi axetilen cháy trong oxi, nhiệt độ ngọn lửa có thể lên tới 3000°C. Vì vậy axetilen được sử dụng làm nhiên liệu trong đèn xì oxi – axetilen để hàn cắt kim loại.

Câu 3: Giấm ăn là dung dịch axit axetic có nồng độ

 A. trên 25%.

 B. 20%.

 C. từ 2% – 5%.

 D. từ 8% – 15%.

Hiển thị đáp án

Đáp án: C

Câu 4: Benzen không tác dụng được với chất nào sau?

 A. Khí H₂ (xúc tác Ni, đun nóng).

 B. Br₂ (xúc tác bột Fe).

 C. Khí O₂ (nhiệt độ cao).

 D. Br₂ (trong dung môi nước).

Hiển thị đáp án

Đáp án: D

Câu 5: Cho metan tác dụng với khí clo theo tỉ lệ mol 1 : 1, có ánh sáng thu được sản phẩm hữu cơ là

 A. CH₃Cl.

 B. CH₂Cl₂.

 C. CHCl₃.

 D. CCl₄.

Hiển thị đáp án

Đáp án: A

Câu 6: Cho 23 gam rượu etylic tác dụng với axit axetic (xúc tác H₂SO₄ đặc, đun nóng, hiệu suất phản ứng este hóa đạt 60%). Khối lượng etyl axetat (tính theo lượng rượu etylic) thu được là

 A. 26,4 gam.

 B. 30,8 gam.

 C. 44,0 gam.

 D. 32,1 gam.

Hiển thị đáp án

Đáp án: A

Câu 7: Axit clohiđric phản ứng với tất cả các chất nào trong dãy sau?

 A. Ca(OH)₂, Cu.

 B. Fe, Ag.

 C. FeCl₂, Mg.

 D. Fe₂O₃, Al.

Hiển thị đáp án

Đáp án: D

Loại A, B và C vì Cu, Ag và FeCl₂ không phản ứng với HCl.

Câu 8: Thuốc thử để nhận biết dung dịch glucozơ và dung dịch rượu etylic là

 A. phenolphtalein.

 B. Na.

 C. Quỳ tím.

 D. AgNO₃ trong NH₃.

Hiển thị đáp án

Đáp án: D

Sử dụng dung dịch AgNO₃ trong NH₃

 + Có chất màu sáng bạc bám trên thành ống nghiệm → glucozơ.

 + Không hiện tượng → rượu etylic.

Câu 9: Khí CO được dùng làm chất đốt trong công nghiệp, có lẫn tạp chất là CO₂ và SO₂. Hóa chất nào sau đây có thể loại bỏ các tạp chất trên?

 A. H₂O dư.

 B. Dung dịch NaCl dư.

 C. Dung dịch Ca(OH)₂ dư.

 D. Dung dịch HCl dư.

Hiển thị đáp án

Đáp án: C

Sử dụng dung dịch Ca(OH)₂ dư. SO₂ và CO₂ phản ứng bị giữ lại, còn CO không phản ứng thoát ra khỏi dung dịch thu được CO tinh khiết.

  SO₂ + Ca(OH)₂ dư → CaSO₃ (↓) + H₂O

  CO₂ + Ca(OH)₂ dư → CaCO₃ (↓) + H₂O

Câu 10: Đun nóng chất béo trong dung dịch NaOH thu được các sản phẩm là

 A. Muối natri của axit axetic và glixerol.

 B. Axit axetic và glixerol.

 C. Axit béo và glixerol.

 D. Muối natri của axit béo và glixerol.

Hiển thị đáp án

Đáp án: D

Đun nóng chất béo trong dung dịch NaOH thu được muối natri của axit béo và glixerol.

Câu 11: Có thể phân biệt 3 dung dịch: HCl, Na₂SO₄, NaOH bằng một thuốc thử là

 A. BaCl₂

 B. KMnO₄

 C. Quỳ tím

 D. AgNO₃

Hiển thị đáp án

Đáp án: C

Sử dụng quỳ tím:

 + Quỳ tím chuyển sang màu đỏ → HCl.

 + Quỳ tím chuyển sang màu xanh → NaOH.

 + Quỳ tím không đổi màu → Na₂SO₄.

Câu 12: Cho 4,48g CaO tác dụng vừa đủ với axit H₂SO₄. Sau khi cô cạn sản phẩm, thu được bao nhiêu gam muối khan?

 A. 10,88 gam.

 B. 8,10 gam.

 C. 4,48 gam.

 D. 8,48 gam.

Hiển thị đáp án

Đáp án: A

Câu 13: Dãy các chất đều làm mất mầu dung dịch brom là

 A. C₂H₂, C₆H₆, CH₄.

 B. C₂H₂, CH₄, C₂H₄.

 C. C₂H₂, C₂H₄.

 D. C₂H₂, H₂, CH₄.

Hiển thị đáp án

Đáp án: C

C₂H₂ và C₂H₄ làm mất màu dung dịch brom.

Câu 14: Khi thuỷ phân 1 kg bột gạo có 80% tinh bột, thì khối lượng glucozơ thu được là bao nhiêu? Giả thiết rằng phản ứng xảy ra hoàn toàn.

 A. 0,89 kg.

 B. 0,98 kg.

 C. 0,8 kg.

 D. 1,8 kg.

Hiển thị đáp án

Đáp án: A

Câu 15: Hoà tan 50 gam muối ăn vào 200 gam nước thu được dung dịch có nồng độ là

 A. 15%.

 B. 20%.

 C. 18%.

 D. 25%

Hiển thị đáp án

Đáp án: B

Câu 16: Polime nào sau dây không phải là polime thiên nhiên?

 A. Poli etilen.

 B. Xenlulozơ.

 C. Tơ tằm.

 D. Tinh bột.

Hiển thị đáp án

Đáp án: A

Câu 17: Khi cho giấm ăn vào sữa đậu nành có hiện tượng

 A. sữa bò bị vón cục.

 B. sữa bò và nước chanh hòa tan vào nhau.

 C. xuất hiện màu xanh đặc trưng.

 D. không có hiện tượng gì.

Hiển thị đáp án

Đáp án: A

Câu 18: Để phân biệt tinh bột và xenlulozơ ta dùng

 A. quỳ tím.

 B. iot.

 C. NaCl.

 D. glucozơ.

Hiển thị đáp án

Đáp án: B.

Câu 19: Đường nho là loại đường nào sau đây?

 A. Mantozơ.

 B. Glucozơ.

 C. Fructozơ.

 D. Saccarozơ.

Hiển thị đáp án

Đáp án: B

Câu 20: Hòa tan hoàn toàn 6,5 gam Mg vào dung dịch CH₃COOH. Thể tích khí H₂ thoát ra (ở đktc) là

 A. 0,56 lít.

 B. 1,12 lít.

 C. 2,24 lít.

 D. 3,36 lít.

Hiển thị đáp án

Đáp án: C

Ta có: n_Zn = 6,5 : 65 = 0,1 mol

→ V_khí = 0,1.22,4 = 2,24 lít.

✅ Giải bài tập sách giáo khoa Hóa Học Lớp 9 ⭐️⭐️⭐️⭐️⭐