Vì sao nền giáo dục Phần Lan đứng thứ hạng cao trên thế giới?
Nền giáo dục của Phần Lan luôn được thế giới công nhận là có chất lượng đào tạo cao. Vậy thì điều gì đã khiến nền giáo dục của quốc gia này nổi trội hơn so với các địa điểm du học khác? Bài viết dưới đây sẽ phân tích những yếu tố then chốt góp phần giúp giáo dục Phần Lan luôn đứng hạng cao trên thế giới.
Trẻ con không cần phải nhập học sớm
Ở những quốc gia khác, đặc biệt là các nước Châu Á thì phụ huynh thường có khuynh hướng bắt ép con mình học chữ càng sớm càng tốt để có thể cạnh tranh với bạn bè đồng trang lứa khi nhập học chính thức. Ngay tại Việt Nam, chuyện các bé phải đi học chữ hay đếm số trước khi vào lớp một cũng khá phổ biến. Tuy nhiên ở Phần Lan lại không xảy ra hiện trạng đi học sớm này. Trẻ con tại đây không cần lo lắng đến việc học thêm học bớt trong giai đoạn trước khi vào lớp 1. Thậm chí độ tuổi vào lớp 1 ở nước này là 7 tuổi, trễ hơn các quốc gia khác tận một năm.
Trước khi vào lớp 1, từ cột mốc 8 tháng tuổi trở đi thì tất cả mọi trẻ em ở Phần Lan cũng đều nhận được chế độ chăm sóc sức khỏe và giữ trẻ miễn phí. Chính sách này đã được áp dụng từ năm 1996 cho đến nay. Các môn học ở giai đoạn dưới 7 tuổi không bao gồm đọc viết hay làm toán mà sẽ liên quan đến thiên nhiên, động vật và sự sống để các bé vừa học vừa chơi.
Không có trường đặc biệt cho trẻ em khuyết tật
Chủ trương của nền giáo dục Phần Lan là không phân biệt đối xử vì những khiếm khuyết của trẻ em. Ngược lại quốc gia này còn quan tâm và trân trọng sự khác biệt và nhu cầu riêng của mỗi cá thể trong xã hội. Chính vì vậy nên ở Phần Lan mọi trẻ em gồm cả các bé cần chăm sóc đặc biệt đều được học chung trong một lớp. Để hạn chế những khó khăn mà các học sinh khuyết tật phải đối mặt thì giáo dục Phần Lan đã tự điều chỉnh hệ thống giảng dạy của mình.
Cụ thể thì mỗi trường học tại Phần Lan đều tuyển một giáo viên có chuyên môn về chăm sóc người khuyết tật để phụ trách chăm lo cho những học sinh có nhu cầu đặc biệt. Ngoài ra thì cán bộ nhân viên nhà trường, đội ngũ y tá, người hoạt động xã hội, chuyên viên tâm lý, thầy cô giáo đứng lớp và kể cả hiệu trưởng cũng thường xuyên gặp mặt học sinh trong lớp để lắng nghe những vấn đề các em đang gặp phải nhằm ra tay giúp đỡ.
Quá trình xét tuyển giáo viên gắt gao
Vào mỗi đợt tuyển dụng giáo viên tại Phần Lan hàng năm, chỉ có 10% ứng viên đứng ở top đầu mới được duyệt để trở thành giáo viên chính thức. Điều đó có nghĩa để trở thành giáo viên ở Phần Lan không hề dễ. Vì thế nên công việc sư phạm tại Phần Lan luôn được mọi người kính trọng và có vị trí cao trong xã hội không khác gì nghề bác sĩ hay luật sư.
Công việc giáo viên tại Phần Lan có thu nhập cao nhưng không phải làm việc quá nhiều nếu so với các quốc gia phát triển khác. Thông thường giáo viên ở Phần Lan chỉ dành khoảng 4 đến 5 tiếng mỗi ngày cho việc giảng dạy. Thời gian còn lại họ sẽ dùng để họp giao ban, lên kế hoạch giảng dạy với đồng nghiệp hoặc gặp gỡ đối tác để đầu tư cho bài giảng.
Giáo viên tại Phần Lan thậm chí còn được phép tự do sáng tạo trong phương pháp giảng dạy miễn cách thức đó phù hợp. Họ cũng không phải tuân theo quy chuẩn đánh giá năng lực học viên qua các bài kiểm tra mà có thể tự đưa ra khung đánh giá khác. Với những yếu tố trên thì không ngạc nhiên khi công việc giáo viên luôn được người Phần Lan mong muốn dấn thân và theo đuổi.
Trách nhiệm của giáo viên
Tiêu chuẩn đặt ra đối với giáo viên ở Phần Lan rất cao. Chuyên gia giáo dục Pasi Sahlberg, tác giả cuốn sách “Các bài học Phần Lan: Thế giới có thể học gì từ sự thay đổi giáo dục ở Phần Lan”, nói rằng, không có từ “trách nhiệm giải trình” ở Phần Lan; trách nhiệm giải trình là phần còn lại sau khi trừ đi trách nhiệm.
Tất cả giáo viên phải có bằng thạc sĩ mới được giảng dạy. Với học sinh từ lớp 1-6, giáo viên phải có bằng thạc sĩ giáo dục trở lên. Với học sinh lớp 7-9, ngoài bằng cấp về giáo dục, giáo viên phải có bằng thạc sĩ chuyên ngành mà họ giảng dạy.
Các chương trình giảng dạy đều rất khó, trường đào tạo giáo viên đều rất kén thí sinh. Năm 2014, chỉ có 9% thí sinh thi vào khoa giáo viên của Đại học Helsinki được nhận vào học.
Ở trường học, nếu một giáo viên không đạt chuẩn hoặc công tác không tốt, trách nhiệm của hiệu trưởng là phải xử lý vấn đề đó.
Hợp tác, không cạnh tranh
Trong khi hầu hết người Mỹ và các nước khác coi hệ thống giáo dục giống như cuộc cạnh tranh lớn, người Phần Lan lại nghĩ khác. Ông Sahlberg trích một câu của tác giả Samuli Paronen: “Người chiến thắng thật sự không cạnh tranh”.
Giáo dục Phần Lan không phải lo lắng về các hệ thống đánh giá dựa trên công trạng. Không có danh sách trường học hay giáo viên xuất sắc, dẫn đầu. Môi trường dạy và học không phải là cạnh tranh mà là hợp tác.
Không có gánh nặng thi cử
Học sinh tại Phần Lan không phải trải qua quá nhiều kỳ thi chuẩn hóa áp lực như các nền giáo dục khác trên thế giới. Trong suốt quá trình học tập, chỉ có một kỳ thi chuẩn hóa bắt buộc cho học sinh Phần Lan là Bài Thi Đại Học Quốc Gia (National Matriculation Examination) sau khi kết thúc lớp 12. Nhưng bài thi trên chỉ dành cho bạn nào chọn học cấp 3 từ lớp 10 đến lớp 12. Đối với những bạn chọn học nghề sau khi kết thúc lớp 9 thì không cần phải dự thi bài này. Số lượng học sinh chọn học nghề tại Phần Lan chiếm khoảng 50%.
Kỳ thi đại học của Phần Lan cũng không tạo nhiều áp lực đè nặng lên vai người học. Bài thi chủ yếu đánh giá các kỹ năng và kiến thức quan trọng. Nhìn chung thì hệ thống giáo dục Phần Lan chủ yếu tập trung vào sự phát triển của người học hơn là các bài kiểm tra. Cách tiếp cận này giúp học sinh tại Phần Lan bớt áp lực trong học hành và phát triển được khả năng tư duy phản biện.
Thời gian nghỉ giải lao nhiều
Trung bình, học sinh tại Phần Lan có tổng thời gian nghỉ giải lao giữa giờ là là… 75 phút mỗi ngày. Cụ thể thì cứ mỗi 45 phút học trong lớp thì sẽ có 15 phút nghỉ giải lao. Không chỉ có giờ nghỉ nhiều, giờ học của học sinh tại Phần Lan cũng không bao giờ rơi vào trường hợp quá tải. Đối với các em học sinh lớp 1 và lớp 2 thì mỗi tuần chỉ có khoảng 20 giờ học trên lớp. Càng lên bậc học cao hơn thì giờ học sẽ tăng từ từ.
Không những có thời gian nghỉ nhiều ở lớp mà học sinh tại Phần Lan còn có nhiều thời gian để vui chơi khi về nhà do không phải làm quá nhiều bài tập. Học sinh ở Phần Lan được khuyến khích dùng thời gian ở nhà để tham gia các hoạt động ngoại khóa khác.
Nam nữ có cơ hội phát triển ngang nhau
Nền giáo dục Phần Lan luôn cố gắng vượt qua định kiến về giới tính và tuổi tác trong học tập. Phần Lan là quốc gia phát triển duy nhất có nữ sinh đạt thành tích cao trong lĩnh vực khoa học cũng như có mặt trong danh sách sinh viên ưu tú vượt qua nam sinh. Đây là minh chứng cho việc nữ giới vẫn có khả năng vượt qua nam giới về khoa học. Để có được kết quả này, Phần Lan đã có những chính sách bình đẳng giới hợp lý, quy chế nghỉ hậu sản hợp tình và những chiến lược khác để đảm bảo nữ giới luôn có chỗ đứng nhất định không chỉ trong khoa học mà còn ở những lĩnh vực khác.
Giáo dục Phần Lan: Học và thi ít vẫn nhất thế giới
Dù mới nghe có vẻ như là một nghịch lý, nhưng nền giáo dục Phần Lan đã phát triển một trong những phương pháp giáo dục thành công nhất thế giới bằng cách yêu cầu sinh viên dành ít thời gian ở trường và cho các em ít bài kiểm tra và bài tập về nhà.
Theo Chương trình Đánh giá Sinh viên Quốc tế (PISA), sinh viên Phần Lan đạt điểm số cao hơn về môn khoa học, toán và đọc so với mức trung bình ở các nước khác trong Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD).
Cải cách sáng tạo
Câu chuyện thành công của peruskoulu – hệ thống giáo dục phổ cập và bắt buộc của Phần Lan – bắt đầu vào những năm 1970 và được đẩy mạnh vào những năm 1990 nhờ một loạt cải cách đổi mới.
Ngày nay, khi các đoàn chuyên gia quốc tế đến thăm đất nước này để tìm hiểu cách thức giáo dục “màu nhiệm” của Phần Lan, họ được nghe giáo dục Phần Lan là nền giáo dục công lập chất lượng cao là kết quả không chỉ của các chính sách giáo dục mà còn nhờ vào chính sách xã hội hiệu quả.
“Cấu trúc cơ bản về hệ thống phúc lợi quốc gia Phần Lan đã đóng góp một vai trò quan trọng trong việc tạo điều kiện công bằng cho tất cả trẻ em và gia đình một con đường giáo dục thành công ngay ở tuổi lên bảy.”
Nguyên tắc bình đẳng và nền giáo dục
Trong cuốn sách xuất bản năm 2014 ‘Bài học Phần Lan 2.0’ (Finnish Lessons 2.0), ông Sahlberg nói sự bất bình đẳng làm cản trở triển vọng phát triển của mọi người ở nhiều cách hơn là giảm sức mua của họ – vì vậy hệ thống giáo dục ở các xã hội có sự bình đẳng có hoạt động tốt hơn các nơi khác?
Ông đã so sánh dữ liệu thu nhập OECD và kết quả PISA và kết luận:
“Có mối liên quan không mạnh nhưng vẫn dễ nhận biết giữa sự giàu có và học tập của học sinh: trong xã hội bình đẳng hơn, học sinh dường như làm tốt hơn ở trường.”
“Các quốc gia có sự công bằng cao (theo thống kê), thì có nhiều công dân biết chữ hơn, học sinh bỏ học ít hơn, ít béo phì, sức khỏe tâm thần tốt hơn, và tỉ lệ có thai ở tuổi vị thành niên ít hơn so với những quốc gia mà khoảng cách thu nhập giàu nghèo cao. Bất bình đẳng có liên quan đến việc dạy và học ở trường.”
Bình đẳng và công bằng xã hội
Tại trường Viikki ở thủ đô Helsinki, con cái của tầng lớp giàu có và giới công nhân ngồi cạnh nhau trong lớp học.
Trường không hề thu học phí và mọi sách giáo khoa, tài liệu học được phát miễn phí.
Trong nhà ăn rộng rãi, các món ăn lành mạnh được phục vụ cho hơn 940 học sinh từ cấp tiểu học đến trung học.
Tất cả trẻ em đều được chăm sóc y tế, khám chữa răng miễn phí và mọi tiến bộ trong học tập của các em đều có sự hỗ trợ từ các nhà tâm lý học và giáo viên.
“Có thể hiểu rằng sự bất bình đẳng trong thu nhập, sự nghèo đói của trẻ em, và việc thiếu phúc lợi ở trường học, tất cả đều đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện chất lượng của các hệ thống giáo dục Phần Lan”, ông Sahlberg viết.
Ông cho rằng sự thành công về giáo dục của Phần Lan phần lớn là do được củng cố bởi mô hình kinh tế về bồi dưỡng bình đẳng và công lý xã hội, được áp dụng qua sau khi kết thúc Thế chiến thứ hai ..
Mô hình này cung cấp khám sức khỏe và giáo dục miễn phí, nhà ở giá rẻ, thời gian nghỉ thai sản nhiều hơn để khuyến khích nam giới chịu trách nhiệm hơn về việc chăm sóc trẻ em, học mẫu giáo miễn phí, tạo phúc lợi xã hội phong phú cho công dân.
Ưu tiên các điều cốt lõi
Trường học ở nhiều nước rất quan tâm điểm số, sự thông hiểu môn toán và các môn khoa học tự nhiên khác mà quên mất điều gì tạo nên môi trường học tập phù hợp, công bằng, khiến học sinh vui vẻ và khỏe mạnh.
Từ những năm 80 của thế kỷ trước, các nhà giáo dục Phần Lan đã tập trung ưu tiên các điều cốt lõi sau:
-Giáo dục là một công cụ để cân bằng bất công xã hội.
-Tất cả học sinh được ăn miễn phí ở trường.
-Dễ dàng tiếp cận dịch vụ y tế, chăm sóc sức khỏe
-Tư vấn tâm lý
-Hướng dẫn, hướng đạo cá nhân hóa, phù hợp cho từng học sinh
Cung cấp các lựa chọn nghề nghiệp
Ở nhiều nước, trẻ em phải học liên tục 12 năm, hết lớp này đến lớp khác, để đến đích cuối cùng là thi vào đại học. Nhiều học sinh không tốn nhiều tiền học phí, học chỉ để lấy cái bằng không biết dùng vào việc gì.
Phần Lan không chú trọng ngã rẽ vào đại học mà cân bằng giữa học lên cao và học nghề. Ở cấp trung học phổ thông kéo dài 3 năm, học sinh được chuẩn bị cho kỳ thi xét tuyển quốc gia; những em có năng lực thực sự và muốn học tiếp sẽ đăng ký kỳ thi này. Phần Lan cũng có chương trình 3 năm đào tạo học sinh nhiều ngành nghề khác nhau.
Thầy trò “quen mặt”
Trường học Phần Lan có ít học sinh và giáo viên. Một giáo viên thường dạy một nhóm học sinh liên tục 6 năm. Trong suốt thời gian này, giáo viên đóng vai trò cố vấn, người dẫn, thậm chí thành viên trong gia đình. Sự tin tưởng lẫn nhau, gắn kết giữa thầy và trò được xây dựng qua các năm khiến cả hai bên hiểu và tôn trọng nhau hơn.
Nhu cầu, cách học của mỗi học sinh là khác nhau, và giáo viên hiểu rõ những điều đó qua năm tháng. Họ có thể vạch ra đường hướng chính xác cho từng học sinh, giúp các em đạt được mục tiêu của mình.
Không khí thư giãn
Môi trường học đường Phần Lan ít stress, nhiều sự quan tâm, thư giãn. Học sinh thường chỉ có vài tiết học mỗi ngày. Một ngày ở trường có tối đa 5 tiết học (với lớp 1-2), tối đa 7 tiết học (các lớp lớn hơn). Mỗi tiết kéo dài 45 phút.
Học sinh có thời gian ăn uống, giải trí hoặc đơn giản là thư giãn cùng nhau. Các giờ ra chơi 15-20 phút giúp các em vận động, ra ngoài hít thở không khí trong lành, giảm bớt áp lực…
Giáo viên cũng vậy, có thời gian, địa điểm để thư giãn, chuẩn bị giờ dạy, hoặc đơn giản là giao lưu với đồng nghiệp. Các phòng giáo viên được lập ra ở tất cả trường học.
Ít bài tập về nhà
Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), học sinh ở Phần Lan có số lượng bài tập về nhà ít nhất thế giới. Các em chỉ mất nửa giờ mỗi tối là làm xong. Học sinh Phần Lan cũng không cần tới gia sư.
Không phải lo lắng về điểm số, xếp hạng thi đua, học sinh có thêm nhiều điều kiện để tập trung vào nhiệm vụ thật sự của mình – học tập và lớn lên.
Miễn học phí
Trong 9 năm học phổ thông, học sinh Phần Lan được miễn học phí, được cung cấp thiết bị, đồ dùng học tập miễn phí. Các em cũng được cung cấp một bữa ăn miễn phí trong các ngày đi học.
Tiếp cận từng cá nhân
Chương trình học được thiết kế để có thể tiếp cận với từng học sinh. Từ sách giáo khoa, sách thực hành, bài tập về nhà và bài giảng trên lớp đều được chọn lựa và phân loại sao cho phù hợp với từng học sinh. Ngoài ra, nhà trường có những lớp phụ đạo và gia sư kèm cho những học sinh cần cải thiện thành tích.
Tin tưởng
Mọi mối quan hệ trong trường học đều được xây dựng trên cơ sở niềm tin. Giáo viên không kiểm tra đột xuất cũng không áp đặt luật lệ cho học sinh. Hệ thống giáo dục chỉ đưa ra những đề xuất chung và giáo viên sẽ chọn áp dụng một trong số đó. Học sinh được quyền tự do làm việc mình thích trong yên lặng nếu đã xong bài tập hoặc cảm thấy bài giảng là vô bổ. Họ quan điểm rằng học sinh luôn tự biết điều gì là tốt nhất cho mình.
Sự tự nguyện
Không thể tiếp thu kiến thức một cách ép buộc. Mọi giáo viên sẽ cố gắng khuyến khích học sinh học tập, nhưng nếu học sinh đó không muốn học hoặc không có khả năng học, họ muốn tập trung tìm kiếm một công việc thực tế hơn, giáo viên sẽ không vì thế mà liên tục cho học sinh đó điểm thấp. Việc học lại một năm cũng không phải điều đáng xấu hổ nếu nó cần thiết cho tương lai.
Giáo viên không dạy quá nhiều kiến thức mà chú trọng tính độc lập
Giáo viên không dạy học sinh quá nhiều kiến thức mà dạy phương pháp ghi nhớ cũng như cách tự mình suy nghĩ, phân tích, tìm kiếm thông tin từ những nguồn bên ngoài lớp học, đặc biệt là internet.
Ngoài 7 nguyên tắc trên, giáo dục Phần Lan không chấm điểm học sinh từ lớp 1 đến lớp 3. Các trường đều có một hệ thống bảng điện từ gọi là Wilma, giúp giáo viên, viên chức, bác sĩ, nhà tâm lý học có thể phản hồi về học sinh và liên lạc với phụ huynh. Không có học sinh nào sợ nhận điểm xấu ở Phần Lan. Lớp học là nơi khuyến khích trẻ, không phải nơi răn đe trẻ. Tiền lương và danh tiếng của giáo viên cũng không phụ thuộc vào thành tích của học sinh.
Khuôn viên nhà trường không có rào chắn. Học sinh được tự do ngồi trên sàn hoặc thảm cỏ, cũng không có quy định nào về đồng phục. Khi thời tiết đẹp, các lớp học sẽ diễn ra ngoài trời. Học sinh trung học được phép ra khỏi trường trong giờ nghỉ trưa.
Hầu như không có bài tập về nhà , vì thế trẻ em được tận hưởng thời gian vui chơi giải trí sau khi kết thúc giờ học. Giáo viên cũng khuyến khích các bậc phụ huynh không nên kèm con học, thay vào đó nên đưa bé đi tham quan triển lãm, đi dạo hoặc đi bơi.
Người Phần Lan không cho rằng hệ thống giáo dục của mình là hoàn hảo, vì thế họ không ngừng nghiên cứu và cải thiện cho phù hợp với những thay đổi của xã hội. Người Phần Lan làm những gì họ cho là tốt nhất cho con cái mình. Trẻ em không ghét trường học, không bị áp lực về điểm số hay thành tích. Các em giành nhiều thời gian tận hưởng cuộc sống ngay cả trong việc học tập.
Giáo dục cơ bản
Khi con bạn lên 7, đó sẽ là thời gian cho giáo dục cơ bản. Phần Lan không phân chia giáo dục giáo dục cơ bản thành tiểu học và trung học cơ sở. Thay vào đó, họ cung cấp một cấu trúc giáo dục duy nhất trong chín năm, 190 ngày mỗi năm. Cũng như ECEC, các nhà hoạch định chính sách dành nhiều chỗ cho các quản trị viên và giáo viên trường học địa phương sửa đổi, cải tiến chương trình giảng dạy.
| Điểm trung bình của học sinh Phần Lan (tô vàng) trong các môn học như Toán, Đọc và Khoa học, trong các cuộc khảo sát của Pisa. Ảnh: Pisa |
Mục tiêu mà Cơ quan Giáo dục Quốc gia Phần Lan đặt ra cho giáo dục cơ bản là “hỗ trợ sự phát triển của học sinh hướng tới sự nhân đạo, là thành viên có trách nhiệm đạo đức của xã hội và cung cấp cho họ kiến thức và kỹ năng cần thiết trong cuộc sống.” Hệ thống này bao gồm những bài kiểm tra cần đưa ra, cách đánh giá sự tiến bộ, nhu cầu của học sinh và thậm chí khả năng thiết lập thời gian biểu hàng ngày, hàng tuần. Ở Phần Lan, giảng dạy là một lĩnh vực chuyên nghiệp và rất được tôn trọng.
Hầu hết các giáo viên có bằng thạc sĩ. 80% giáo viên giáo dục cơ bản thường tham gia các hoạt động phát triển chuyên môn. Mức độ học tập và phát triển liên tục này đảm bảo các nhà giáo dục của Phần Lan say mê với khoa học giảng dạy.
“Có thể hiểu rằng tư duy giáo dục thực dụng, lấy trẻ em làm trung tâm của John Dewey [nhà triết học, tâm lý học và nhà cải cách giáo dục người Mỹ] đã được chấp nhận rộng rãi trong ngành giáo dục Phần Lan”, Pasi Sahlberg, nhà giáo dục và học giả người Phần Lan, đã viết như thế trên tờ Washington Post. Về giáo dục cơ bản, đúng là Phần Lan không sử dụng các bài kiểm tra tiêu chuẩn quốc gia; tuy nhiên, họ thực hiện các đánh giá quốc gia về kết quả học tập.
Giáo dục trung học phổ thông ở Phần Lan
Sau giáo dục cơ bản, con bạn có thể chọn tiếp tục học trung học phổ thông. Mặc dù không bắt buộc, 90% học sinh bắt đầu học trung học ngay sau khi học cơ bản. 10% còn lại có thể tiếp tục trở lại con đường học vấn sau đó mà không mất phí.
Trung học phổ thông được chia thành hai hướng chính, giáo dục đại cương (general education) và dạy nghề, và cả hai mất khoảng ba năm. Giáo dục đại cương được thực hiện dưới hình thức khóa học (course work), nhưng sinh viên dường như có thể tự do quyết định lịch trình học tập của họ. Khi kết thúc chương trình giáo dục đại cương, sinh viên làm bài thi tuyển quốc gia vào đại học, bài kiểm tra tiêu chuẩn duy nhất của Phần Lan. Điểm số của kỳ thi này cũng là một phần trong hồ sơ nộp vào các trường đại học.
Giáo dục hướng nghiệp tập trung vào công việc nhiều hơn và kết hợp việc học nghề cũng như học tập ở trường. Khoảng 40% học sinh bắt đầu giáo dục hướng nghiệp sau giáo dục cơ bản. Hướng giao dục này kết thúc với bằng cấp dựa trên năng lực sau khi sinh viên hoàn thành lịch trình học tập cá nhân.
Điều đáng chú ý là các sinh viên không nhất thiết phải đi theo những con đường này. Với tôn chỉ đề cao giáo dục và ra quyết định tại Phần Lan, cả hai hướng giáo dục nêu trên đều cho phép sinh viên có thể khám phá những sở thích mới hoặc sinh viên có tạo ra một con đường học vấn kết hợp cả 2 hướng giáo dục này.
Giáo dục đại học và cao hơn
Giáo dục đại học, như giáo dục cơ bản và trung học phổ thông, là miễn phí. Sinh viên chỉ được yêu cầu trả tiền mua sách, phương tiện đi lại và các đồ dùng học tập khác. Và sinh viên cũng luôn được hỗ trợ tài chính.
Các trường đại học Phần Lan được chia thành hai loại: trường đại học thông thường và trường đại học khoa học ứng dụng. Các trường đại học thông thường tập trung vào nghiên cứu khoa học, trong khi các trường đại học khoa học ứng dụng nhấn mạnh vào các ứng dụng thực tế. Sinh viên thường nhận được bằng cử nhân trong bốn năm học toàn thời gian, bao gồm các nghiên cứu, môn tự chọn và một dự án. Bằng thạc sĩ mất năm đến sáu năm và theo quy định, sinh viên được nhận vào học thạc sĩ ngay lập tức.
Nếu con bạn chọn con đường hướng nghiệp, chúng vẫn có thể tiếp tục việc học tại một trường đại học, điển hình là trường đại học khoa học ứng dụng.
Sẽ không có gì ngạc nhiên khi Phần Lan hỗ trợ giáo dục người lớn mạnh mẽ để thúc đẩy công bằng xã hội và lực lượng lao động lành nghề. Làm thế nào Phần Lan có thể cung cấp giáo dục toàn diện, phổ quát như vậy cho mọi công dân? Đơn giản: Mọi người đều được tiếp cận giáo dục đầy đủ. Ngoài việc bảo vệ quyền được tham gia hệ thống giáo dục của mình theo hiến pháp, người Phần Lan coi trọng giáo dục và dành thời gian để xây dựng một hệ thống hướng đến việc nghiên cứu giáo dục tốt nhất.
Tiệc qua đêm ở trường
Thỉnh thoảng những đứa trẻ Phần Lan mang theo túi ngủ và ở lại trường vào ban đêm với thầy cô giáo. Các em xem phim, chơi đùa, ngủ trong phòng tập thể dục và cùng ăn kem vào bữa sáng hôm sau.
Tự chọn đồ ăn trưa
Thức ăn ở trường học Phần Lan rất phong phú và được cung cấp miễn phí. Thực đơn được thông báo từ trước một tháng trên website nhà trường, học sinh có thể ghé thăm và chọn trước món mình thích. Trường cũng chuẩn bị đồ ăn theo chế độ ăn uống đặc biệt, chẳng hạn thực đơn ăn chay.
Chất lượng các trường đồng đều
Bạn không cần thiết phải chọn trường để học ở Phần Lan. Mọi người đều đăng ký vào trường gần nhất vì không có khái niệm “trường chọn”. Dù sống ở đâu, bạn cũng có thể học cùng giáo viên giỏi, sử dụng cơ sở vật chất tốt và được phục vụ bữa trưa chất lượng cao.
Học sinh chỉ được dạy những thứ cần thiết trong cuộc sống
Trong các buổi học bơi, học sinh được dạy cách phát hiện dấu hiệu của một người bị đuối nước. Khi học về quản lý nhà cửa, các em được trang bị kỹ năng nấu nướng, đan móc và khâu vá. Học sinh Phần Lan có thể dễ dàng tạo website. Thiên nhiên cũng là mảng nội dung được các nhà giáo dục quan tâm.
Điều quan trọng ở đây là chuẩn bị khả năng thích nghi đối với thế giới liên tục thay đổi. Học thuộc lòng hoàn toàn không cần thiết vì các em đã có sự hỗ trợ của Internet.
Những chú chó trong thư viện
cho bài tập về nhà mỗi ngày.
Bright Side ngày 23/8 tiết lộ những điểm đặc biệt của nền giáo dục Phần Lan.
1. Tiệc qua đêm ở trường
Thỉnh thoảng những đứa trẻ Phần Lan mang theo túi ngủ và ở lại trường vào ban đêm với thầy cô giáo. Các em xem phim, chơi đùa, ngủ trong phòng tập thể dục và cùng ăn kem vào bữa sáng hôm sau.
2. Tự chọn đồ ăn trưa
| Học sinh Phần Lan tự chọn món cho bữa trưa. |
Thức ăn ở trường học Phần Lan rất phong phú và được cung cấp miễn phí. Thực đơn được thông báo từ trước một tháng trên website nhà trường, học sinh có thể ghé thăm và chọn trước món mình thích. Trường cũng chuẩn bị đồ ăn theo chế độ ăn uống đặc biệt, chẳng hạn thực đơn ăn chay.
3. Chất lượng các trường đồng đều
Bạn không cần thiết phải chọn trường để học ở Phần Lan. Mọi người đều đăng ký vào trường gần nhất vì không có khái niệm “trường chọn”. Dù sống ở đâu, bạn cũng có thể học cùng giáo viên giỏi, sử dụng cơ sở vật chất tốt và được phục vụ bữa trưa chất lượng cao.
4. Học sinh chỉ được dạy những thứ cần thiết trong cuộc sống
Trong các buổi học bơi, học sinh được dạy cách phát hiện dấu hiệu của một người bị đuối nước. Khi học về quản lý nhà cửa, các em được trang bị kỹ năng nấu nướng, đan móc và khâu vá. Học sinh Phần Lan có thể dễ dàng tạo website. Thiên nhiên cũng là mảng nội dung được các nhà giáo dục quan tâm.
Điều quan trọng ở đây là chuẩn bị khả năng thích nghi đối với thế giới liên tục thay đổi. Học thuộc lòng hoàn toàn không cần thiết vì các em đã có sự hỗ trợ của Internet.
5. Những chú chó trong thư viện
Để truyền đam mê đọc sách cho trẻ, nhiều thư viện ở Phần Lan có những chú chó được huấn luyện để lắng nghe học sinh đọc sách hoặc kể chuyện.
Nghề giáo rất được săn đón
Cuộc cạnh tranh vào khoa Giáo dục tại Đại học Helsinki rất khốc liệt, 20 người ứng tuyển vào một vị trí. Số người muốn dạy học vượt số chỉ tiêu trong ngành 10 lần. Lương trung bình hàng tháng của giáo viên là 3.500 euro.
Phần Lan không có chương trình giáo dục đóng khung. Mọi giáo viên quyết định sách và chương trình giảng dạy. Mỗi tiết học thường có một trợ lý đặc biệt, theo dõi và giúp học sinh hoàn thành nhiệm vụ.
Một số trường không dạy theo môn học
Một trong những hướng đi mới của hệ thống giáo dục Phần Lan là giảng dạy dựa trên sự kiện, hiện tượng. Thay vì cơ cấu thành từng bài giảng, giáo viên cho phép học sinh dùng 6 tuần để nghiên cứu về một chủ đề từ nhiều góc độ.
Chẳng hạn, chủ đề về dân nhập cư có thể được khám phá từ địa lý (họ đến từ đâu), lịch sử (điều gì đã xảy ra trước đó) và văn hóa (những truyền thống của họ). Học sinh tự đặt ra câu hỏi và tự tìm câu trả lời.
Ngồi lên ghế sofa hoặc nằm lên thảm trong tiết học
Học sinh không bị buộc phải ngồi ngay ngắn tại bàn học. Trong giờ, các em thoải mái thư giãn ở vị trí yêu thích. Nếu trời ấm, các bài học có thể diễn ra trên bãi cỏ gần trường.
Học sinh có thể mặc pyjamas (đồ ngủ) tới lớp
Các trường học không quy định đồng phục, học sinh có thể mặc tùy ý. Bạn có thể dễ dàng nhìn thấy các em đi tất trong lớp, không cần giày.
Lớp 3 mới bắt đầu chấm điểm
10 là số điểm cao nhất trong hệ thống giáo dục Phần Lan. Tuy nhiên, trước năm lớp 3, học sinh không bị chấm điểm. Từ lớp 3 đến lớp 7, chỉ có những điểm bắt đầu từ “có thể làm tốt hơn” đến “hoàn hảo”.
Mỗi học sinh biết điểm của riêng mình, không bị la mắng về điểm số, thay vào đó được tạo động lực để hoàn thiện tri thức và cải thiện kế hoạch học tập.
Để lại một phản hồi